Publiczne Przedszkole
w Skomlinie

Rozwój dziecka słabowidzącego- objawy niedowidzenia, na co rodzice powinni zwrócić uwagę w rozwoju swojego dziecka

Znaczenie wzroku   

            Dla dziecka wzrok ma bardzo istotne znaczenie. Służy mu w poznawaniu rzeczywistości- przedmiotów, ludzi, zwierząt i zjawisk oraz w kształtowaniu różnych umiejętności praktycznych. Nauka tych czynności w dużym stopniu polega na obserwacji
i demonstracji. Dziecko obserwuje inne osoby i stara się je naśladować. Wykonywanie czynności praktycznych wymaga uruchomienia mechanizmów koordynacji wzrokowo- ruchowej, w których wzrok pełni funkcję, która kontroluje poprawność ich przebiegu.

            Wzrok ma bardzo ważne znaczenie  w orientowaniu się dziecka w przestrzeni, co jest z kolei niezbędnym warunkiem jego samodzielnego poruszania się w najbliższym otoczeniu.

Objawy, na które rodzice powinni zwrócić uwagę w rozwoju swojego dziecka, co powinno zaniepokoić w rozwoju widzenia dziecka ?

            Zdiagnozowanie zaburzeń funkcjonowania układu wzrokowego u małych dzieci jest bardzo trudne. Pierwsze symptomy wskazujące na zaburzony rozwój dziecka są w stanie zauważyć jego rodzice/opiekunowie, ponieważ to oni na co dzień są z dzieckiem i mają możliwość zaobserwowania nieprawidłowych reakcji.

Oceniając funkcjonowanie swojego dziecka należy zaobserwować:

• Z jakiej odległości dziecko reaguje na daną zabawkę?
• Czy dziecko ma problem z wodzeniem, śledzeniem zabawek? Czy ruchy oczu są płynne? Zwłaszcza przy przekraczaniu linii środkowej ciała.
• Jakie zabawki preferuje dziecko? Czy są to zabawki o bardzo intensywnym, świetlnym bodźcu? Czy kontrastowe? Jaskrawe? Z dużą ilością szczegółów? Czy o prostej konstrukcji?
• Czy sięga po zabawki umieszczone tylko w określonych obszarach pola widzenia? Preferuje te obszary?
• Z jaką dokładnością sięga po zabawki? (czy uderza w zabawkę czy jakby obok niej)
• Czy po sięgnięciu po zabawkę dziecko używa wzroku do jej poznawania?, czy jest to wiodący zmysł poznawania przedmiotu.
• Jaki najmniejszy przedmiot może dostrzec dziecko z jak największej odległości?

Następstwa nieprawidłowego rozwoju wzrokowego dziecka  

            Brak albo poważne uszkodzenie wzroku powoduje znaczące trudności we wszystkich sferach rozwoju poznawczego małego dziecka, a zwłaszcza w zakresie:

- koordynacji wzrokowo – ruchowej, która jest bardzo istotna dla wczesnej eksploracji
   i manipulacji przedmiotami,

- opanowania świadomości i schematu własnego ciała, czyli m.in. umiejętności określania

   pozycji własnego ciała i przedmiotów w przestrzeni, jak również relacji przestrzennych -

   czy dany przedmiot jest z lewej, czy prawej strony, nad czyś, pod czymś,

- formowania się pojęcia przedmiotu, pojęcia stałości przedmiotu,

- wzrok jest istotny w kształtowaniu związków przyczynowo- skutkowych.

               Należy zwrócić uwagę, że rozwój dziecka niewidomego i widzącego obejmuje te

same podstawowe etapy, ale przebiega w dużo wolniejszym tempie.

               Dziecko słabo widzące może mieć :

- Opóźniony i wydłużony jest  etap głużenia w stosunku do dzieci widzących o około 3 m-cy.

- Gaworzenie pojawia się dopiero około10 -12 miesiąca życia.

- Gaworzenie niewidomego dziecka jest cichsze i jak gdyby skierowane do siebie. Czas

   reakcji na wypowiedzi matki jest dłuższy.

- Około 1 r.ż. pojawiają się pierwsze sylaby.

- Między 12 a 18 miesiącem życia dla dzieci niewidomych słowo mama, tata, baba nabiera

  znaczenia w sensie przywoływania osoby.

- Około 18 miesiąca życia dzieci niewidome zaczynają mówić pierwsze słowa, a zdarzają się

   opóźnienia kilkuletnie.

- Okres zdania i swoistej mowy dziecięcej u niewidomych przypada między 4 a 6 rokiem

   życia, jednak jest to okres znacznych opóźnień artykulacyjnych.

      Musimy pamiętać o ważnej rzeczy, że aby rozwój przebiegał prawidłowo najistotniejsze są pierwsze lata życia dziecka.